Η αποστολή αστρομετρίας Gaia της ESA, αποδεικνύεται ένας μεγάλος εξερευνητής αστεροειδών, εντοπίζοντας πιθανά φεγγάρια γύρω από περισσότερους από 350 αστεροειδείς που δεν ανήκουν σε διπλά συστήματα.
Η Gaia είχε παρατηρήσει στο παρελθόν γνωστούς διπλούς αστεροειδείς, επιβεβαιώνοντας ότι τα ενδεικτικά σημάδια των μικροσκοπικών φεγγαριών εμφανίζονται στα εξαιρετικά ακριβή αστρομετρικά δεδομένα του τηλεσκοπίου. Πλέον το τηλεσκόπιο μπορεί να διεξάγει τυχαίες έρευνες εντοπίζοντας εντελώς νέους υποψήφιους δορυφόρους.
«Οι διπλοί αστεροειδείς είναι πολύ μικροί και πολύ μακριά, έτσι η ανακάλυψη τους είναι δύσκολη. Αν και περιμέναμε να διαθέτει δορυφόρο περίπου το ένα έκτο των αστεροειδών, εντοπίσαμε έως τώρα περίπου 500 διπλά συστήματα σε ένα σύνολο ενός δισεκατομμυρίου γνωστών αστεροειδών. Η νέα ανακάλυψη σημαίνει ότι υπάρχουν και άλλοι δορυφόροι που θα ανακαλυφθούν στο μέλλον», δηλώνει η Luana Liberato συγγραφέας της μελέτης.
Εάν επαληθευτούν τα ευρήματα, θα προστεθούν 352 διπλοί αστεροειδείς, σχεδόν διπλασιάζοντας το σύνολο των γνωστών αστεροειδών με δορυφόρο.
Ένας εξαιρετικός εξερευνητής αστεροειδών
Οι αστεροειδείς κρύβουν τα μυστικά της δημιουργίας και της εξέλιξης του Ηλιακού μας Συστήματος. Τα διπλά συστήματα είναι ακόμη πιο ενδιαφέροντα, επιτρέποντάς μας να μελετήσουμε πώς σχηματίζονται, συγκρούονται και αλληλεπιδρούν διαφορετικά σώματα στο διάστημα.
Χάρη στις δυνατότητες του τηλεσκοπίου να παρατηρεί ολόκληρο τον ουρανό, η Gaia έχει πραγματοποιήσει πολλές σημαντικές ανακαλύψεις αστεροειδών από το 2013. Στην τρίτη δημοσίευση δεδομένων, DR3, το τηλεσκόπιο κατέγραψε με τόσο μεγάλη ακρίβεια την θέση και την κίνηση πάνω από 150.000 αστεροειδών, ώστε οι επιστήμονες ήταν σε θέση να διακρίνουν την ανεπαίσθητη χαρακτηριστική ταλάντωση του αστεροειδούς που οφείλεται στην επίδραση ενός δορυφόρου. Η Gaia συγκέντρωσε δεδομένα και για την χημεία των αστεροειδών, δημιουργώντας τον μεγαλύτερο κατάλογο φασμάτων ανάκλασης, όπου αποκαλύπτεται το χρώμα και η σύνθεση του σώματος.
Οι 150.000 τροχιές της τρίτης δημοσίευσης δεδομένων βελτιώθηκαν και έγιναν 20 φορές πιο ακριβείς, στο πλαίσιο της δημοσίευσης Focused Product Release πέρσι. Ακόμη περισσότερες ακριβείς τροχιές αστεροειδών αναμένονται στην επερχόμενη τέταρτη δημοσίευση δεδομένων στα μέσα του 2026.
«Η Gaia αποδείχθηκε ένας εξαιρετικός εξερευνητής αστεροειδών, αποκαλύπτοντας τα μυστικά του Σύμπαντος στο Ηλιακό μας Σύστημα αλλά και έξω από αυτό. Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ποιότητα των δεδομένων και καταδεικνύουν την εκπληκτική νέα επιστήμη που έγινε δυνατή από την αποστολή», δηλώνει ο Timo Prusti, επιστήμονας της αποστολής.
Ραντεβού με έναν διπλό αστεροειδή
Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία θα εξερευνήσει περαιτέρω τους διπλούς αστεροειδείς με την επερχόμενη αποστολή Hera, η οποία θα εκτοξευθεί τον Οκτώβριο. Η Hera θα μελετήσει τον Δίμορφο, τον δορυφόρο του αστεροειδή Δίδυμου, στον οποίο προσέκρουσε το σκάφος DART της NASA το 2022 και θα είναι η πρώτη αποστολή σε ένα διπλό σύστημα.
Η Gaia συνέβαλε και στην αποστολή του DART, μέσω παρατηρήσεων αποκρύψεων αστέρων από τον Δίδυμο, βελτιώνοντας την τροχιά του αστεροειδούς, αλλά και πολλών άλλων αστεροειδών και δημιούργησε εξαιρετικά ακριβείς αστρικούς χάρτες, αποδεικνύοντας την τεράστια αξία της αποστολής για την εξερεύνηση του Ηλιακού Συστήματος.
