Προσεδάφιση! Το όχημα προσεδάφισης Φίλαι της Ροζέτας προσγειώθηκε στον κομήτη

Αντίο Φίλαι

Η αποστολή της ESA Ροζέτα προσγείωσε το όχημα προσεδάφισης Φίλαι σε έναν κομήτη, κατόρθωμα που επιτυγχάνεται για πρώτη φορά στην ιστορία.

Μετά από μια τεταμένη αναμονή κατά τη διάρκεια των επτά ωρών καθόδου στην επιφάνεια του κομήτη 67P / Churyumov–Gerasimenko, το σήμα που επιβεβαίωσε την επιτυχή προσεδάφιση έφτασε στη Γη στις 18:03 ώρα Ελλάδος.

Η επιβεβαίωση μεταδόθηκε στη Γη μέσω του τροχιακού σκάφους Ροζέτα και παρελήφθη ταυτόχρονα από τον επίγειο σταθμό της ESA στο Malargüe, στην Αργεντινή και το σταθμό της NASA στη Μαδρίτη της Ισπανίας. Το σήμα επιβεβαιώθηκε αμέσως στο Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων της ESA, ESOC, στο Ντάρμσταντ, και το Κέντρο Ελέγχου του οχήματος προσεδάφισης στο DLR στην Κολωνία, επίσης στη Γερμανία.

Τα πρώτα δεδομένα από τα όργανα του οχήματος διαβιβάστηκαν από το κέντρο Philae Science, Operations and Navigation Centre στο CNES, τη διαστημική υπηρεσία της Γαλλίας στην Τουλούζη.

«Η φιλόδοξη αποστολή μας, η Ροζέτα, έχει εξασφαλίσει μια θέση στα βιβλία της ιστορίας: δεν είναι μόνο η πρώτη που συναντήθηκε και μπήκε σε τροχιά σε έναν κομήτη, αλλά τώρα πια επίσης η πρώτη που θα παραδώσει ένα όχημα προσεδάφισης στην επιφάνεια ενός κομήτη,» σημείωσε ο Jean-Jacques Dordain, Γενικός Διευθυντής της ESA.

Αντίο Ροζέτα

«Με τη Ροζέτα ανοίγουμε μια πόρτα προς την προέλευση του πλανήτη Γη που ευνοεί την καλύτερη κατανόηση του μέλλοντός μας. Η ESA και οι συνεργάτες της αποστολής της Ροζέτας έχουν επιτύχει κάτι το εξαιρετικό σήμερα.»

«Μετά από περισσότερο από 10 χρόνια που ταξιδεύει μέσα στο διάστημα, κάνουμε τώρα, την καλύτερη από ποτέ, επιστημονική ανάλυση ενός από τα παλαιότερα απομεινάρια του Ηλιακού μας Συστήματος,» δήλωσε ο Alvaro Giménez, διευθυντής Επιστήμης και Ρομποτικής Εξερεύνησης της ESA.

«Δεκαετίες προετοιμασίας άνοιξαν το δρόμο για τη σημερινή επιτυχία, εξασφαλίζοντας ότι η Ροζέτα συνεχίζει να είναι ένας παράγοντας αλλαγής του παιχνιδιού στην επιστήμη των κομητών και την εξερεύνηση του διαστήματος.»

«Είμαστε πολύ ανακουφισμένοι που βρίσκεται με ασφάλεια στην επιφάνεια του κομήτη, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι επιπλέον προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε με την υγεία του οχήματος προσεδάφισης», δήλωσε ο Stephan Ulamec, Διευθυντής του οχήματος προσεδάφισης Φίλαι του Γερμανικoύ Κέντρου Αεροδιαστημικής, DLR.

«Στις επόμενες ώρες θα μάθουμε πού και πώς έχουμε προσγειωθεί, και θα αρχίσουμε να παίρνουμε όση περισσότερη επιστήμη μπορούμε από την επιφάνεια αυτού του συναρπαστικού κόσμου.»

Η Ροζέτα ξεκίνησε στις 2 Μαρτίου 2004 και ταξίδεψε 6.400.000.000 χιλιόμετρα μέσα στο ηλιακό σύστημα πριν από την άφιξη στον κομήτη στις 6 Αυγούστου 2014.

«Το ταξίδι της Ροζέτας υπήρξε μια συνεχής επιχειρησιακή πρόκληση, που απαιτούσε μια καινοτόμο προσέγγιση, ακρίβεια και μακρά εμπειρία,» δήλωσε ο Thomas Reiter, Διευθυντής των Επανδρωμένων Διαστημικών Πτήσεων και Επιχειρήσεων της ESA.

«Η επιτυχία αυτή είναι μαρτυρία για την εξαιρετική ομαδική εργασία και τη μοναδική τεχνογνωσία στη λειτουργία διαστημικού σκάφους που αποκτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος κατά τη διάρκεια των δεκαετιών.»

Η θέση προσγείωσης, που ονομάζεται Αγκιλκία και βρίσκεται στο κεφάλι ενός παράξενου αντικειμένου με δύο λοβούς, επιλέχθηκε μόλις έξι εβδομάδες μετά την άφιξη με βάση τις εικόνες και τα δεδομένα που συλλέχθηκαν σε αποστάσεις 30-100 χλμ από τον κομήτη. Αυτές οι πρώτες εικόνες σύντομα αποκάλυψαν τον κομήτη ως έναν κόσμο γεμάτο με ογκόλιθους, πανύψηλους βράχους και τρομακτικούς γκρεμούς και λάκκους, με πίδακες αερίου και ροή σκόνης από την επιφάνεια.

Μετά από ένα χρονικό διάστημα παραμονής σε απόσταση 10 χιλιομέτρων για να καταστεί δυνατή η περαιτέρω μελέτη του επιλεγμένου χώρου προσγείωσης, η Ροζέτα μετακινήθηκε σε πιο μακρινή τροχιά για να προετοιμαστεί για την απελευθέρωση του Φίλαι.

Πέντε κρίσιμες go / no-go αποφάσεις που έγιναν χθες το βράδυ και νωρίς το πρωί, επιβεβαιώνοντας διάφορα στάδια της ετοιμότητας ενόψει του διαχωρισμού, μαζί με έναν τελικό ελιγμό πριν το διαχωρισμό από το τροχιακό όχημα.

Η απελευθέρωση επιβεβαιώθηκε στις 11:03 ώρα Ελλάδος σε απόσταση 22,5 χιλιομέτρων από το κέντρο του κομήτη. Κατά τη διάρκεια της καθόδου που διήρκεσε επτά ώρες, η οποία έγινε χωρίς πρόωση ή καθοδήγηση, το Φίλαι πήρε φωτογραφίες και πληροφορίες σχετικά με το περιβάλλον του κομήτη.

«Μία από τις μεγαλύτερες αβεβαιότητες που συνδέονται με την παράδοση του οχήματος προσεδάφισης ήταν η θέση της Ροζέτας κατά τη στιγμή της απελευθέρωσης, η οποία επηρεάστηκε από τη δραστηριότητα του κομήτη αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, και η οποία με τη σειρά της θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει την τροχιά της καθόδου του οχήματος προσεδάφισης», δήλωσε ο Sylvain Lodiot, Διευθυντής των Επιχειρήσεων του διαστημοπλοίου Ροζέτα της ESA.

Η προσεδάφιση είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί με μία ταχύτητα περίπου 1 μ/δευτ., με το σύστημα προσγείωσης τριών ποδιών που απορροφά την ισχύ της πρόσκρουσης ώστε να προλάβει μια πιθανή αναπήδηση, και μια βίδα πάγου σε κάθε πόδι που θα καρφωνόταν στην επιφάνεια.

Παράλληλα, δύο καμάκια θα πυροδοτούνταν και θα κλείδωναν τον ανιχνευτή πάνω στην επιφάνεια.

Αλλά κατά την διάρκεια των τελευταίων ελέγχων, ανιχνεύθηκε ένα πρόβλημα με τον μικρό κινητήρα που θα αντιστάθμιζε την αναπήδηση λόγω της εκτόξευσης των καμακιών. Οι τελικές συνθήκες προσεδάφισης και το εάν λειτούργησε ο κινητήρας, καθώς και η ακριβής θέση του Φίλαι ερευνώνται ακόμη.

ROLIS_descent_image
Ο κύκλος σημειώνει την περιοχή προσεδάφισης

Οι πρώτες εικόνες από την επιφάνεια κατεβαίνουν ήδη και θα είναι διαθέσιμες λίγες ώρες μετά την προσεδάφιση.

Τις επόμενες 2,5 ημέρες ο Φίλαι θα ξεκινήσει την κύρια επιστημονική του αποστολή, με την προϋπόθεση ότι οι μπαταρίες του θα είναι σε καλή κατάσταση. Πιθανή είναι και μια παρατεταμένη επιστημονική φάση της αποστολής με την βοήθεια των επαναφορτιζόμενων δευτερευόντων μπαταριών, εάν επικρατήσουν συνθήκες κατάλληλου ηλιακού φωτός και μικρής ποσότητας σκόνης στους ηλιακούς συλλέκτες. Η φάση αυτή μπορεί να διαρκέσει μέχρι τον Μάρτιο του 2015, καθώς μετά οι συνθήκες μέσα στο σκάφος  αναμένεται να είναι πολύ ζεστές για την συνέχιση της λειτουργίας.

Τα κυριότερα στιγμιότυπα από την κύρια επιστημονική φάση περιλαμβάνουν μια πλήρη πανοραμική εικόνα, ένα τμήμα της οποίας θα είναι τρισδιάστατο, εικόνες υψηλής ανάλυσης της επιφάνειας ακριβώς κάτω από τον Φίλαι, επιτόπια ανάλυση της σύστασης της επιφάνειας του κομήτη και ένα τρυπάνι δειγματοληψίας το οποίο θα λάβει δείγματα από βάθος 23 εκατοστών και θα τα τροφοδοτήσει στο εργαστήριο του σκάφους για ανάλυση.

Θα μετρήσει επίσης τις ηλεκτρικές και μηχανικές ιδιότητες της επιφάνειας, ενώ ραδιοσήματα χαμηλής συχνότητας θα σταλούν προς την Ροζέτα διαμέσου του κομήτη, για την μελέτη της εσωτερικής του δομής.

Οι λεπτομερείς επιφανειακές μετρήσεις του Φίλαι θα συμπληρώσουν και θα βαθμονομήσουν τις παρατηρήσεις εξ αποστάσεως που πραγματοποίησε η Ροζέτα σε όλο τον κομήτη.

«Η Ροζέτα προσπαθεί να απαντήσει στα μεγάλα ερωτήματα σχετικά με την ιστορία του Ηλιακού Συστήματος. Ποιες ήταν οι συνθήκες κατά την δημιουργία του και πως εξελίχθηκε; Ποιόν ρόλο διαδραμάτισαν οι κομήτες; Πως λειτουργούν οι κομήτες;» δηλώνει ο Matt Taylor επιστήμονας του προγράμματος.

«Η σημερινή προσεδάφιση είναι αναμφίβολα το κερασάκι σε μια τούρτα 4 χιλιομέτρων, αλλά έχουμε το βλέμμα μας στραμμένο και στην επόμενη φάση αυτής της πρωτοφανούς αποστολής, καθώς θα ακολουθούμε τον κομήτη στο ταξίδι του γύρω από τον Ήλιο κατά τους επόμενους 13 μήνες, παρακολουθώντας καθώς η δραστηριότητα του θα αλλάζει και η επιφάνεια του θα μεταμορφώνεται.»

Καθώς ο Φίλαι ξεκινάει την επιτόπια μελέτη του κομήτη, η Ροζέτα θα απομακρυνθεί από τον κομήτη και θα επανέλθει στην αρχική απόσταση των 20 χιλιομέτρων μέχρι τις 6 Δεκεμβρίου.

Τον επόμενο χρόνο, καθώς ο κομήτης θα γίνεται πιο δραστήριος, η Ροζέτα θα απομακρυνθεί περισσότερο, χωρίς να είναι σε κλειστή τροχιά γύρω από τον κομήτη και θα πραγματοποιεί σύντομες κοντινές διελεύσεις σε αποστάσεις μέχρι και 8 χιλιομέτρων από την επιφάνεια.

Ο κομήτης θα φτάσει στο περιήλιό του στις 13 Αυγούστου 2015, σε απόσταση 185 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο, περίπου ανάμεσα στις τροχιές της Γης και του Άρη. Η Ροζετα θα τον ακολουθήσει για τον υπόλοιπο χρόνο, καθώς ο κομήτης θα απομακρύνεται από τον Ήλιο και η δραστηριότητά του θα ελαττώνεται.

«Ήταν ένα απίστευτα μακρύ και δύσκολο ταξίδι μέχρι να φτάσουμε στο σημερινό αποτέλεσμα, αλλά άξιζε απολύτως τον κόπο. Προσβλέπουμε στην συνέχιση της επιτυχίας του σπουδαίου αυτού επιστημονικού επιχειρήματος, καθώς υπόσχεται να φέρει την επανάσταση στον τρόπο που κατανοούμε τους κομήτες», δήλωσε ο Fred Jansen, διευθυντής της αποστολής.

ESA Ελλάδα, ESA