Ανακαλύφθηκε νέος κομήτης που αναμένεται να εντυπωσιάσει (αν δεν διαλυθεί)

Ενημέρωση 9/10, 15:35: Σύμφωνα με πρόσφατες παρατηρήσεις, ο κομήτης μάλλον διαλύεται.


Η έρευνα ATLAS στην Χαβάη (που ανακάλυψε και τον κομήτη C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS)) ανακάλυψε, στις 27 Σεπτεμβρίου 2024, έναν νέο κομήτη που πιθανόν να γίνει πολύ φωτεινός. Το αρχικό του προσωρινό όνομα ήταν A11bP7I, όμως πλέον είναι γνωστός ως C/2024 S1 (ATLAS).

Οι μέχρι στιγμής προβλέψεις ανεβάζουν την φωτεινότητά του σε μεγέθη -5 έως -7, όταν ο κομήτης θα βρίσκεται στο περιήλιό του στις 28 Οκτωβρίου 2024, και πάρα πολύ κοντά στον Ήλιο. Αν ο κομήτης γίνει τόσο φωτεινός, θα ξεπεράσει την Αφροδίτη και ίσως είναι ορατός κοντά στον Ήλιο κατά την διάρκεια της ημέρας. Όμως είναι γνωστό ότι οι κομήτες είναι εξαιρετικά απρόβλεπτοι στην συμπεριφορά τους.

Ο κομήτης είναι ήδη ορατός πριν το ξημέρωμα στον αστερισμό της Ύδρας με μέγιστο ύψος στις 20 μοίρες, το οποίο θα μειώνεται συνεχώς. Στη συνέχεια θα περάσει στον Κρατήρα και στον Κόρακα, έως το περιήλιο του, όπου δεν θα είναι ορατός. Aν ο κομήτης επιζήσει της κοντινής διέλευσης από τον Ήλιο, θα είναι ορατός πάλι στον πρωινό ουρανό, στον αστερισμό της Παρθένου, όμως το ύψος του δεν θα ξεπεράσει τις 15 μοίρες. 

Ο εντυπωσιακός κομήτης C/1965 S1 Ikeya–Seki, © James W. Young (TMO/JPL/NASA)

Κομήτες Kreutz

Ο κομήτης C/2024 S1 (ATLAS) ανήκει στην οικογένεια Kreutz, οι οποίοι πλησιάζουν εξαιρετικά κοντά τον Ήλιο (sungrazers), ή συγκρούονται πάνω του. Αρκετοί κομήτες της οικογένειας δεν επιζούν της αναμέτρησης με τον Ήλιο και διαλύονται, όμως μερικοί συνεχίζουν το ταξίδι τους και γίνονται πάρα πολύ φωτεινοί. 

Πολλοί κομήτες Kreutz ονομάστηκαν «μεγάλοι» στο παρελθόν, όπως ο «Μεγάλος κομήτης» του 1882, του 1106 και του 371 π.Χ. Πιο πρόσφατα ο κομήτης C/1965 S1 Ikeya–Seki, έγραψε ιστορία το 1965, φτάνοντας σε λαμπρότητα το μέγεθος -11, δηλαδή ήταν τόσο φωτεινός όσο η Σελήνη πρώτου τετάρτου.

Επίσης ένας άλλος διάσημος κομήτης, ο C/2011 W3 (Lovejoy) ήταν μέλος της οικογένειας Kreutz, που όμως καταστράφηκε αμέσως μετά το περιήλιό του, παραμένοντας ορατή μόνο η ουρά του. Ο C/2011 W3 (Lovejoy) ονομάστηκε ο «Μεγάλος κομήτης των Χριστουγέννων του 2011»

Οι κομήτες Kreutz θεωρείται ότι προέρχονται από έναν μεγάλο κομήτη που διαλύθηκε περίπου δύο χιλιάδες χρόνια πριν. Οι περισσότεροι αποτελούν μικρά θραύσματα του πρωταρχικού κομήτη, ενώ ο C/2024 S1 (ATLAS) πιθανόν να έχει μεγαλύτερο μέγεθος.

Ο C/2024 S1 (ATLAS) από τους Dennis Möller, Michael Jäger και Gerald Rhemann, Ναμίμπια

Ο κομήτης C/2024 S1 (ATLAS) από τον Andrea Aletti 

Η θέση του κομήτη στον πρωινό ουρανό μέχρι τις 17 Οκτωβρίου

Πόσο φωτεινός θα γίνει;

Δεν θα φτάσει σε φωτεινότητα τον Ikeya-Seki, καθώς η φωτεινότητα του είναι 4 με 5 μεγέθη χαμηλότερη από την φωτεινότητα του Ikeya-Seki στην ίδια απόσταση από τον Ήλιο, αλλά είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη φωτεινότητα του Lovejoy. Η μεγαλύτερη πιθανότητα είναι η φωτεινότητα του κατά το περιήλιο να κυμαίνεται κάπου ανάμεσα στους δύο ιστορικούς κομήτες.

Προς το παρόν η φωτεινότητα του έφτασε στο 12ο μέγεθος και οι παρατηρητές στο νότιο ημισφαίριο τον παρακολουθούν και τον φωτογραφίζουν συστηματικά.

Η εξέλιξη της φωτεινότητας του κομήτη

Η εξέλιξη της φωτεινότητας του κομήτη κατά το πολιτικό λυκαυγές (ο Ήλιος βρίσκεται 6 μοίρες κάτω από τον ορίζοντα). Στο μέγιστο ο κομήτης δεν θα είναι ορατός από το βόρειο ημισφαίριο, όπως δείχνει η καμπύλη του ύψους.

Οι θέσεις του κομήτη μέχρι το περιήλιο του από το Horizons

 JPL/HORIZONS              ATLAS (C/2024 S1)

 Ημερ/νία       Ώρα    Ορθή αναφορά    Απόκλιση     Αζιμούθιο     Ύψος      Μέγεθος  Αστερισμός
															    
 2024-Oct-02   05:00   09 25 24.91   -13 03 49.0   108.132221    0.737704   15.544    Hya   
 2024-Oct-02   06:00   09 25 37.28   -13 04 39.4   118.405098   11.171167   15.537    Hya   
 2024-Oct-02   07:00   09 25 49.65   -13 05 29.9   130.029921   20.566675   15.530    Hya   
																				     
 2024-Oct-03   05:00   09 30 29.30   -13 24 05.8   108.199456    0.305660   15.384    Hya   
 2024-Oct-03   06:00   09 30 42.26   -13 24 57.5   118.437223   10.733278   15.377    Hya   
 2024-Oct-03   07:00   09 30 55.23   -13 25 49.1   130.007570   20.126362   15.370    Hya   
																				     
 2024-Oct-04   05:00   09 35 48.51   -13 44 51.2   108.233134   -0.175933   15.219    Hya   
 2024-Oct-04   06:00   09 36 02.12   -13 45 44.0   118.431161   10.248517   15.212    Hya   
 2024-Oct-04   07:00   09 36 15.74   -13 46 36.8   129.939919   19.643701   15.205    Hya   
																				     
 2024-Oct-05   06:00   09 41 38.03   -14 06 57.3   118.383691    9.713981   15.041    Hya   
 2024-Oct-05   07:00   09 41 52.34   -14 07 51.2   129.823536   19.116137   15.034    Hya   
																				     
 2024-Oct-06   06:00   09 47 31.27   -14 28 35.0   118.291318    9.126580   14.865    Hya   
 2024-Oct-06   07:00   09 47 46.33   -14 29 29.9   129.654741   18.540941   14.857    Hya   
																				     
 2024-Oct-07   06:00   09 53 43.21   -14 50 34.0   118.150245    8.483043   14.682    Hya   
 2024-Oct-07   07:00   09 53 59.08   -14 51 29.6   129.429600   17.915202   14.674    Hya   
																				     
 2024-Oct-08   06:00   10 00 15.34   -15 12 49.8   117.956354    7.779924   14.493    Hya   
 2024-Oct-08   07:00   10 00 32.09   -15 13 46.1   129.143905   17.235841   14.485    Hya   
																				     
 2024-Oct-09   06:00   10 07 09.25   -15 35 17.1   117.705167    7.013618   14.296    Hya   
 2024-Oct-09   07:00   10 07 26.94   -15 36 13.8   128.793163   16.499617   14.288    Hya   
																				     
 2024-Oct-10   06:00   10 14 26.63   -15 57 48.8   117.391826    6.180391   14.091    Hya   
 2024-Oct-10   07:00   10 14 45.33   -15 58 45.5   128.372584   15.703149   14.083    Hya   
																				     
 2024-Oct-11   06:00   10 22 09.28   -16 20 16.2   117.011056    5.276422   13.878    Hya   
 2024-Oct-11   07:00   10 22 29.07   -16 21 12.5   127.877070   14.842952   13.869    Hya   
																				     
 2024-Oct-12   06:00   10 30 19.08   -16 42 28.2   116.557128    4.297860   13.656    Hya   
 2024-Oct-12   07:00   10 30 40.05   -16 43 23.7   127.301206   13.915483   13.646    Hya   
																				     
 2024-Oct-13   06:00   10 38 57.98   -17 04 11.4   116.023825    3.240914   13.423    Hya   
 2024-Oct-13   07:00   10 39 20.21   -17 05 05.3   126.639254   12.917218   13.413    Hya   
																				     
 2024-Oct-14   06:00   10 48 07.99   -17 25 09.2   115.404399    2.101957   13.178    Hya   
 2024-Oct-14   07:00   10 48 31.56   -17 26 00.8   125.885148   11.844743   13.168    Hya   
																				     
 2024-Oct-15   06:00   10 57 51.10   -17 45 01.5   114.691520    0.877674   12.921    Crt   
 2024-Oct-15   07:00   10 58 16.09   -17 45 49.9   125.032485   10.694879   12.910    Crt   
																				     
 2024-Oct-16   06:00   11 08 09.26   -18 03 24.6   113.877226   -0.434754   12.649    Crt   
 2024-Oct-16   07:00   11 08 35.76   -18 04 08.7   124.074523    9.464846   12.637    Crt   
																				     
 2024-Oct-17   07:00   11 19 32.38   -18 20 28.5   123.004154    8.152453   12.347    Crt   
																				     
 2024-Oct-18   07:00   11 31 07.62   -18 34 15.8   121.813861    6.756336   12.037    Crt   
																				     
 2024-Oct-19   07:00   11 43 22.84   -18 44 51.5   120.495630    5.276206   11.702    Crt   
																				     
 2024-Oct-20   07:00   11 56 19.09   -18 51 30.9   119.040765    3.713126   11.337    Crt   
																				     
 2024-Oct-21   07:00   12 09 57.00   -18 53 22.6   117.439539    2.069754   10.935    Crv   
																				     
 2024-Oct-22   07:00   12 24 16.88   -18 49 27.7   115.680520    0.350526   10.482    Crv   
Ο κομήτης Lovejoy από τον αστροναύτη Dan Burbank

Σύνδεσμοι

http://astro.vanbuitenen.nl/comet/2024S1

CBET (Central Bureau for Astronomical Telegrams) της ανακάλυψης

MPEC (Minor Planet Electronic Circular) της ονομασίας

JPL Small-Body Database

Wikipedia

https://britastro.org/section_news_item/interesting-new-sungrazing-comet-discovered

https://aerith.net/comet/catalog/2024S1/2024S1.html

Ο C/2024 S1 (ATLAS) στις 28 Σεπτεμβρίου, © Exoplanetaryscience