Ένας νέος αστεροειδής ενδέχεται να συγκρουστεί με τη Γη το 2032

Ο αστεροειδής 2024 YR4 έχει μέγεθος που κυμαίνεται από 40 έως 100 μέτρα και ανήκει στην κατηγορία των απολλώνειων γεωπλήσιων αστεροειδών. Ανακαλύφθηκε από την έρευνα ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) στις 27 Δεκεμβρίου 2024, καθώς βρισκόταν σε απόσταση 829.000 χιλιομέτρων από τη Γη.

Στις 27 Ιανουαρίου 2025 βαθμονομήθηκε με 3 στην κλίμακα Torino, μετά από ένα σύνολο παρατηρήσεων 33 ημερών και υπολογίστηκε ότι στις 22 Δεκεμβρίου του 2032 στις 16:10, ώρα Ελλάδας, θα έχει 1 στις 83 πιθανότητες (1,2%) να συγκρουστεί με τη Γη. Εκτός από το 2032, ο αστεροειδής έχει άλλες επτά πιθανότητες να συγκρουστεί με τη Γη μέχρι το 2079.

update: Την Πέμπτη 20/2/2025 μειώθηκαν από 3,1% σε 1,5% οι πιθανότητες πρόσκρουσης του αστεροειδούς 2024YR4 στην Γη το 2032, όπως αναμενόταν, σύμφωνα με την πρόβλεψη της υπηρεσίας NEOCC της ESA.
Μεγάλα τηλεσκόπια παρατήρησαν τον αστεροειδή, καθώς η Σελήνη δεν αποτελούσε πρόβλημα, προσφέροντας νέα στοιχεία για την τροχιά του.
Παράλληλα υπάρχει ακόμα πιθανότητα 0,8% ο αστεροειδής να συγκρουστεί με την Σελήνη.
Η υπηρεσία πρόβλεψης Sentry της NASA, κατεβάζει περισσότερο τις πιθανότητες στο 0,28%, έτσι ο αστεροειδής πέφτει και στην κλίμακα Τορίνο, από το 3 στο 1, ενώ η υπηρεσία NEODyS μειώνει τις πιθανότητες στο 0,08%.

update: Την Παρασκευή 7/2/2025 οι πιθανότητες πρόσκρουσης στη Γη αυξήθηκαν σε 2,3%.

update: Την Τετάρτη 19/2/2025 οι πιθανότητες πρόσκρουσης στη Γη αυξήθηκαν σε 3,1%.

Ο αστεροειδής πλησίασε τη Γη στις 25 Δεκεμβρίου 2025, δύο ημέρες πριν την ανακάλυψη του και τώρα απομακρύνεται από τον πλανήτη μας, μέχρι την επόμενη κοντινή προσέγγιση στις 17 Δεκεμβρίου 2028. Μετά τον Φεβρουάριο του 2025 θα βρίσκεται αρκετά μακριά από τη Γη και δεν θα είναι παρατηρήσιμος, τουλάχιστον μέχρι το 2028.

Σε έρευνα παλαιότερων εικόνων από το 2016 του τηλεσκοπίου Subaru δεν εντοπίστηκε ο αστεροειδής. Αν εντοπιζόταν σε αυτές τις εικόνες θα εξασφαλιζόταν μια μακρινή διέλευση του από τη Γη το 2032. Η μη εύρεση του όμως ανεβάζει τις πιθανότητες πρόσκρουσης στο 3 με 6%.

Φωτογράφιση του 2024 YR4 από το τηλεσκόπιο Gemini South στις 7/2/2025

Μέγεθος του αστεροειδούς

Η διάμετρός του δεν μετρήθηκε, αλλά μπορεί να εκτιμηθεί από την φωτεινότητα του, χρησιμοποιώντας διαφορετικές τιμές για την ανακλαστικότητα της επιφάνειας του. ‘Ετσι αν ο 2024 YR4 ανακλά από 5% έως 25% του ορατού φωτός, τότε η διάμετρος του κυμαίνεται από 40 έως 100 μέτρα. Η NASA υπολογίζει την διάμετρό του στα 55 μέτρα για μια εκτιμώμενη λευκαύγεια (albedo) 0,154.

Η μάζα του εκτιμάται στα 2,3×108 κιλά, αν υποθέσουμε ότι η πυκνότητά του είναι 2,6 γραμμάρια ανά κυβικό εκατοστό. Έτσι σε περίπτωση πρόσκρουσης με τη Γη, με ταχύτητα 17,3 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, θα εκλυθεί ενέργεια περίπου 8 μεγατόνων ΤΝΤ, η οποία θα προκαλέσει τοπική καταστροφή, παρόμοια με την περίπτωση της Τουνγκούσκα το 1908 στη Σιβηρία.

Οι μέχρι στιγμής υπολογισμοί της τροχιάς του, τον φέρνουν στα 6,829 χιλιόμετρα από το κέντρο της Γης στις 22 Δεκεμβρίου 2032, με μια αβεβαιότητα περίπου 1,6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Όπως γίνεται σχεδόν πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, οι περαιτέρω παρατηρήσεις και ο καλύτερος υπολογισμός της τροχιάς του θα δείξουν ότι μάλλον δεν θα συγκρουστεί με τη Γη και θα αλλάξει κατηγορία στην κλίμακα Τορίνο, όπως έγινε και με τον αστεροειδή Άποφι.

Η τροχιά του 2024 YR4 © ESA

Σύσταση και περίοδος περιστροφής

Φασματογραφικές αναλύσεις με τα τηλεσκόπια Gran Telescopio στα Κανάρια και Lowell Discovery Telescope δείχνουν ότι ο αστεροειδής είναι τύπου S ή L, πρόκειται δηλαδή για ένα πετρώδες σώμα.

Φωτομετρικές παρατηρήσεις από το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) και το τηλεσκόπιο στο αστεροσκοπείο La Silla κατέγραψαν μια περίοδο περιστροφής 19,5 λεπτών, ενώ η φωτεινότητά του μεταβάλλεται κατά 0,42 μεγέθη, που δείχνει ότι ο αστεροειδής έχει επίμηκες σχήμα.

Η γρήγορη περιστροφή του υποδεικνύει ένα συμπαγές και μονολιθικό σώμα, καθώς δεν μπορεί να αποτελείται από χαλαρό συνονθύλευμα βράχων.

Απόκρυψη αστέρα από τον 2024 YR4

Στις 6 Φεβρουαρίου 2025 ο αστεροειδής θα αποκρύψει έναν αστέρα 11ου μεγέθους και το φαινόμενο θα είναι ορατό στις ανατολικές ΗΠΑ. Αστρονόμοι θα επιχειρήσουν να το καταγράψουν με σκοπό την βελτίωση της τροχιάς του.

Το μονοπάτι της απόκρυψης του αστέρα από τον 2024 YR4

Παρατήρηση με το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb

Οι πρώτες παρατηρήσεις θα γίνουν τον Μάρτιο του 2025, καθώς ο αστεροειδής θα είναι στο μέγιστο της φωτεινότητας του. Στην συνέχεια θα τον παρατηρήσει πάλι τον Μάιο, με σκοπό την μελέτη της αλλαγής της θερμοκρασίας του σε σχέση με την αύξηση της απόστασης από τον Ήλιο καθώς και μέτρηση της τροχιάς του.

Η εξέλιξη των πιθανοτήτων πρόσκρουσης https://neo.ssa.esa.int/risk-list

Κλιμακα Torino

Η κλίμακα Torino είναι μία κλίμακα επικινδυνότητας πιθανής πρόσπτωσης ή σύγκρουσης ουρανίου σώματος με την Γη, σε συνάρτηση του μεγέθους των επιπτώσεων που μπορεί να προκληθούν. Φέρει δέκα διαβαθμίσεις σε ακέραιους αριθμούς αρχής γενομένης από το 0, ως κατάσταση ανύπαρκτου κινδύνου ή αμελητέου, καταλήγοντας στο 10 ως κατάσταση ολικής καταστροφής του ανθρώπινου πολιτισμού

Οι περιοχές όπου προβλέπεται η πρόσκρουση με τα μέχρι στιγμής δεδομένα © Daniel Bamberger

Σύνδεσμοι με πληροφορίες

Παρουσιάσεις στο 20th Meeting of the International Asteroid Warning Network στην Βιέννη, 4 Φεβρουαρίου 2025

Φωτογραφίες ανακάλυψης

Η τροχιά του αστεροειδούς

Close approach fact sheet ESA NEOCC

IAWN Potential Asteroid Impact Notification

Εφημερίδα με τις θέσεις του αστεροειδή τις ημέρες της κοντινής διέλευσης (ή πρόσκρουσης) για την Θεσσαλονίκη, από το HORIZONS της NASA

https://ssd.jpl.nasa.gov/

https://neo.ssa.esa.int/

https://cneos.jpl.nasa.gov/sentry/

https://newton.spacedys.com/neodys/

https://minorplanetcenter.net/

NASA Shares Observations of Recently-Identified Near Earth Asteroid

ESA actively monitoring near-Earth asteroid 2024 YR4

IAWN 2024 YR4 Home

Η καμπύλη φωτός του 2024 YR4 από το  Petr Pravec’s Ondrejov Asteroid Photometry Project