Πάικο 5/7/2008, Α. Μπότας

Αγαπητοί φίλοι,

Το Σάββατο 5/7/2008 εκδράμαμε με την Ομάδα Παρατήρησης του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας στο όρος Πάικο, όπου είχαμε τη χαρά μετά από μια μακρά αστρονομική περίοδο «ισχνών αγελάδων» να έρθουμε σε επαφή με έναν από τους ωραιότερους ουρανούς κατά κοινή ομολογία.

Η θερμοκρασία ήταν πολύ καλή, κοντά στους 15-20 βαθμούς όλη τη νύχτα, ένας πράος, δροσερός καιρός, τα είδωλα στον ουρανό αρκετά σταθερά, ενώ σε μια από τις λίγες φορές που θυμάμαι δεν είχαμε ούτε αέρα, ούτε υγρασία. Ήταν ένα όμορφο καλοκαιρινό βράδυ, ιδανικό απλά για να ξαπλώσεις κάτω και να κοιτάς τους αστερισμούς και τα πεφταστέρια.

Νωρίς κατά το λυκόφως είχαμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε την δύση του σεληνιακού μηνίσκου (Σελήνη 2,7 ημερών) σε προσέγγιση με τους πλανήτες Κρόνο και Άρη που είχαν θέση σχεδόν ευθυγραμμισμένη μεταξύ τους από την οπτική γωνία της Γης, γι’ αυτό και βρίσκονταν πολύ κοντά ο ένας με τον άλλο στον ουράνιο θόλο. Η νύχτα ήταν μία καλή ευκαιρία για να ασχοληθεί ο καθένας με το στόχο που είχε θέσει.

Έχοντας ένα τέτοιο ουρανό, η παρατήρηση γινόνταν παραπάνω από διασκέδαση και η θέαση των γαλαξιών, νεφελωμάτων, σμηνών και πλανητών έπεφτε βροχή και ήταν εντυπωσιακότερη από ποτέ.

Προσωπικά ασχολήθηκα αποκλειστικά με τη φωτογράφηση το Σάββατο. Η προσπάθεια αποτύπωσης των ουράνιων αντικειμένων στο χαρτί έχει μία πολύ ουσιαστική χρησιμότητα, πέρα από το γεγονός ότι σου επιτρέπει να δημιουργήσεις ένα σπάνιο και όμορφο αρχείο.

Η φωτογραφία σου επιτρέπει να δεις περισσότερα αντικείμενα απ’ ό,τι μπορείς με γυμνό μάτι γιατί η φωτοσυλλεκτική ικανότητα του φιλμ είναι πιο ευαίσθητη με το πέρασμα του χρόνου.

Έτσι με τη φωτογραφία μεγάλης έκθεσης βλέπει κανείς χρώμα σε αντικείμενα που με την επίγεια παρατήρηση είναι αδύνατο να το αντιληφθεί, όση ώρα και να τα κοιτάζει.

Για την επίτευξη του στόχου της πετυχημένης αστροφωτογράφησης αναγκάστηκα σε πρώτη φάση ν’ αναβαθμίσω τον εξοπλισμό μου και στη συνέχεια να ασχοληθώ με την εκμάθηση και εφαρμογή των τεχνικών λήψης φωτογραφίας σε μία σείρα στόχων που ξεκινούν από τη Σελήνη και φθάνουν σε απομακρυσμένους γαλαξίες. Και η προσπάθεια αυτή συνεχίζεται και δεν είναι καθόλου εύκολη.

Όπως οι περισσότεροι από εσάς θα γνωρίζετε, παρ’ όλο που η τεχνολογία έχει κάνει παραπάνω από αισθητή την έλευσή της στο χώρο της φωτογραφίας, παραμένω πιστός λάτρης του παραδοσιακού τρόπου λήψης φωτογραφίας και ειδικά του θετικού (slide) φιλμ που επιτυγχάνει την απόλυτη εικόνα από άποψης ποιότητας, πιστότητας, απόδοσης και ατμόσφαιρας.

Ταυτόχρονα, νοώντας τη φωτογραφία ως τέχνη, μου αρέσει να τη ζω, δημιουργώντας μέσα από τις διαδικασίες του σκοτεινού θαλάμου ακόμα και για την αστροφωτογραφία ενίοτε: για μένα η στιγμή της θέασης της εμφάνισης του ειδώλου στο χαρτί μου χαρίζει μεγαλύτερη ευχαρίστηση από το άμεσα αισθητό αποτέλεσμα της ψηφιακής λήψης, όσο καλό και αν είναι αυτό.

Κατά τη γνώμη μου, η ομορφιά στην αστροφωτογραφία δεν βρίσκεται μόνο στο αντιληπτό με τα μάτια αποτέλεσμα, αλλά στη σπανιότητα της μεθόδου λήψης καθώς και σε όλα τα στάδια της διαδικασίας της: στην ευθυγράμμιση του τηλεσκοπίου και των οπτικών, στην εύρεση του επίμαχου στόχου, στην οδήγηση, στην εμφάνιση του φιλμ και στην εκτύπωση της φωτογραφίας, αλλά και στον εκπαιδευτικό χαρακτήρα που μετά σου προσφέρει: η φωτογραφία σου επιτρέπει να δεις τα αντικείμενα με ένα άλλο μάτι και να τα μελετήσεις καλύτερα, μέσα από τις πληροφορίες που αποκαλύπτει.

Θέλοντας να μοιραστώ μαζί σας ένα μέρος από την ευχαρίστηση που η παραπάνω διαδικασία προσφέρει – αυτό δηλαδή του αισθητικού αποτελέσματος – σας αποστέλω τις πρώτες φωτογραφίες μου πλανητικές και βαθέως ουρανού που πραγματοποιήθηκαν με τη μέθοδο της παράλληλης φωτογράφησης και δύο φωτογραφίες (Σελήνη και Δίας) που εφαρμόστηκε η Afocal μέθοδος.

Όλες οι φωτογραφίες είναι ανεπεξέργαστες, γι’ αυτό και δεν είναι τέλειες, γι’ αυτό και είναι φωτογραφίες με τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους. Δύο είναι εμφανισμένες σε σκοτεινό θάλαμο: είναι αυτή της Σελήνης και αυτή στην οποία απεικονίζονται κάποιοι από τους παρατηρητές που πηγαίνουμε στο βουνό, στους οποίους και είναι αφιερωμένη. Ελπίζω να σας αρέσουν.

Φιλικά, Άρης

Υγ1: Συν τοις άλλοις, το Σάββατο συνέβησε κάτι πρωτοφανές: μεταξύ 21:15 και 21:30 περίπου, στην αρχή του λυκόφωτος, εμφανίστηκε στο ΔΒΔ σήμειο του Ορίζοντα, μία μπλε ζώνη αγνώστου προελεύσεως, η οποία είχε μία μικρή κλίση προς τα δυτικά.

Η ζώνη αυτή επεκτάθηκε μέχρι και το αντιδιαμετρικά αντίθετο σημείο του Ορίζοντα, ΑΝΑ και διατηρήθηκε στην ίδια θέση ως ότου έγινε αρκετά αμυδρή, πιθανόν και λόγω του σκοτεινιάσματος του ουρανού.

Κανείς από τους παρατηρητές που παραβρέθηκαν καθώς και όσοι αργότερα κλήθηκαν να το σχολιάσουν ή είδαν τις φωτογραφίες δεν μπόρεσαν να εξηγήσουν το φαινόμενο.

Οι φωτογραφίες και η περιγραφή του φαινομένου εστάλησαν από τον γράφοντα με e-mail στην αστρονομική κοινότητα www.spaceweather.com για τυχόν περαιτέρω πληροφόρηση και ανάλυση.

Υγ2: Ευχαριστώ επ’ ευκαιρίας τον Παναγιώτη Καράβατο, χωρίς τη συνδρομή του οποίου η μετάβασή μου στο Πάικο δεν θα γίνονταν ποτέ καθώς και τους Θόδωρο Γιαουρτσή και Μάρκο Ασπρίδη για την παρόμοια συνεισφόρά τους στο μηνιαίο μας οδοιπορικό.