Όπως τα άστρα, έτσι και οι αστεροειδείς, εμφανίζονται μόνο στον νυχτερινό ουρανό. Ένας άγνωστος αριθμός αστεροειδών βρίσκεται κρυμμένος στην λάμψη του Ήλιου, σε τροχιές που δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε, πολλοί από τους οποίους θα μπορούσαν να κατευθύνονται προς τη Γη, και απλώς δεν το γνωρίζουμε.
Η αποστολή NEOMIR της ESA θα βρίσκεται ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο και θα λειτουργεί ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για αστεροειδείς 20 μέτρων και άνω που δεν είναι ορατοί από την επιφάνεια της Γης.
Προβλέποντας το επόμενο Chelyabinsk
Κανείς δεν είδε τον μετεωρίτη του Chelyabinsk να έρχεται. Λίγο μετά την ανατολή του Ήλιου, ένας αστεροειδής 20 μέτρων προσέκρουσε στην ατμόσφαιρα πάνω από την οροσειρά των Ουραλίων, με ταχύτητα μεγαλύτερη από 18 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.
Ο σχετικά μικρός βράχος πλησίασε τη Γη σχεδόν από την κατεύθυνση του Ήλιου, διαλύθηκε με εκρηκτικό τρόπο στην ατμόσφαιρα δημιουργώντας ένα ωστικό κύμα που κατέστρεψε χιλιάδες κτίρια και έσπασε παράθυρα τραυματίζοντας περίπου 1500 ανθρώπους. Ήταν ο μεγαλύτερος αστεροειδής που χτύπησε τη Γη εδώ και έναν αιώνα, από την έκρηξη στην Tunguska.
Στατιστικά, αστεροειδείς αυτού του μεγέθους χτυπούν τη Γη περίπου μία φορά κάθε 50-100 χρόνια. Οι μεγαλύτεροι αστεροειδείς είναι πολύ λιγότερο συνηθισμένοι, αλλά κάνουν πολύ μεγαλύτερη ζημιά. Ευτυχώς όμως, είναι πολύ πιο εύκολο να εντοπιστούν.
Στην πραγματικότητα, έχουμε ανακαλύψει σχεδόν όλους τους αστεροειδείς με μέγεθος μεγαλύτερο από 1 χιλιόμετρο Οι μικρού και μεσαίου μεγέθους αστεροειδείς είναι πιο συνηθισμένοι και μπορούν ακόμα να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά, αλλά ο χρόνος προειδοποίησης λίγων ημερών μπορεί να είναι αρκετός για να ειδοποιηθεί το κοινό να κρατηθεί μακριά από τα παράθυρα ή ακόμα και να εκκενώσει μια περιοχή.
Με το NEOMIR θα είμαστε προετοιμασμένοι
Το NEOMIR θα καλύψει ένα κενό στις τρέχουσες δυνατότητες ανίχνευσης αστεροειδών, όπως η προετοιμασία για μια αποστολή εκτροπής ενός μεγάλου αστεροειδούς χρόνια νωρίτερα, είτε η παροχή δεδομένων στις τοπικές αρχές για την έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών.
Οι αστεροειδείς είναι ορατοί επειδή αντανακλούν το φως του Ήλιου, το οποίο μπορούμε να ανιχνεύσουμε από τη Γη. Ωστόσο, όσο πιο κοντά πλησιάζουν στον Ήλιο, τόσο πιο δύσκολη είναι η παρατήρηση τους.
Οι αστεροειδείς που διασχίζουν τον δίσκο του Ήλιου είναι ιδιαίτερα δύσκολο να ανιχνευθούν, αλλά και οι κοντινοί στον Ήλιο είναι αόρατοι, καθώς υπερκαλύπτονται από τη λάμψη του.
Η επερχόμενη αποστολή NEOMIR της ESA θα εκτοξευθεί σε τροχιά γύρω από το πρώτο σημείο Lagrange (L1) μεταξύ του Ήλιου και της Γης, παραμένοντας στην ίδια θέση σε σχέση με τα δύο σώματα.
Αυτό θα δώσει στο τηλεσκόπιο την δυνατότητα συνεχούς παρατήρησης των αστεροειδών που ενδέχεται να έρχονται προς τη Γη από την κατεύθυνση του Ήλιου.
Τοποθετημένο έξω από την παραμορφωτική ατμόσφαιρα της Γης και με τηλεσκόπιο που παρατηρεί στο υπέρυθρο φως, το NEOMIR θα παρακολουθεί έναν στενό δακτύλιο γύρω από τον Ήλιο που είναι αδύνατο να παρατηρηθεί από επίγεια τηλεσκόπια.
Η αποστολή θα ανιχνεύσει αστεροειδείς που ταξιδεύουν μεταξύ της Γης και του Ήλιου: οποιοσδήποτε αποτελεί απειλή και δεν μπορούμε να τον παρατηρήσουμε, θα πρέπει να διασχίσει αυτόν τον δακτύλιο.
Παρατηρώντας στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος, το NEOMIR θα ανιχνεύει τη θερμότητα που εκπέμπεται από τους ίδιους τους αστεροειδείς. Αυτή η θερμική εκπομπή απορροφάται από την ατμόσφαιρα της Γης, αλλά από το διάστημα το NEOMIR θα μπορεί να δει πιο κοντά στον Ήλιο από ό,τι μπορούμε αυτή τη στιγμή από τη Γη.
Αστεροειδείς 20 μέτρων και άνω που κατευθύνονται προς τη Γη, θα μπορούν να ανιχνευθούν από το NEOMIR τουλάχιστον τρεις εβδομάδες νωρίτερα. Στο χειρότερο σενάριο, κατά το οποίο ο αστεροειδής εντοπίζεται να περνά κοντά στο τηλεσκόπιο, θα λαμβάνουμε προειδοποίηση τουλάχιστον τριών ημερών, όσο διάστημα δηλαδή χρειάζεται ο αστεροειδής να φτάσει από το σημείο L1 στη Γη.
Το τηλεσκόπιο αναμένεται να εκτοξευθεί το 2030 και θα λειτουργεί σε συνδυασμό με την αποστολή NEO Surveyor της NASA, η οποία θα έχει στόχο την ανίχνευση του 90% των κοντινών στη Γη αντικειμένων, με διάμετρο άνω των 140 μέτρων.
https://www.esa.int/Space_Safety/Planetary_Defence/NEOMIR_finding_risky_asteroids_outshone_by_Sun
ESA’s Planetary Defence Office
ESA’s Near-Earth Object Coordination Centre
