Ασυνήθιστα ισχυρή εκπομπή νατρίου στον κομήτη McNaught (C/2006 P1)

Αριστείδης Βούλγαρης

Στις 10 Ιανουαρίου 2007 και ώρα 17:50 καταγράφηκε ισχυρή γραμμή εκπομπής του στοιχείου Νάτριο στο φάσμα του κομήτη McNaught (C/2006 P1).

Χρησιμοποιήθηκε φασματογράφος ταυτόχρονης οδήγησης κατασκευασμένος από τον γράφοντα με τα εξής στοιχεία: φράγμα διέλευσης 100 γραμμών ανά χιλιοστό, εύρος διαφράγματος 20μm και προσθήκη τηλεφακού 180mm f/2,8 η εστία του οποίου προβλήθηκε στο διάφραγμα του φασματογράφου.

Εξαιτίας του γεγονότος ότι η λήψη του φάσματος έγινε κατά τη διάρκεια του λυκόφωτος ο φασματογράφος κατέγραψε και το ηλιακό φάσμα με τις χαρακτηριστικές γραμμές απορρόφησης Fraunhoffer, αλλά και γραμμές απορρόφησης ατμοσφαιρικών υδρατμών και οξυγόνου.

Στο σημείο του διαφράγματος που προβλήθηκε ο εξαιρετικά λαμπρός πυρήνας του κομήτη, το φάσμα παρουσιάζει ένα συνεχές υπόβαθρο το οποίο οφείλεται στην ανάκλαση και διάχυση του ηλιακού φωτός από τον πυρήνα και την κόμη του κομήτη και μία κίτρινη ισχυρή γραμμή εκπομπής, η οποία μετά την ταυτοποίηση (calibration) με λυχνία Νατρίου και παρουσία ηλιακού φωτός, οφείλεται στο Νάτριο (λ=5890Å, 5896Å , D1+D2) μια και η γραμμή εκπομπής του φάσματος του κομήτη συμπίπτει απόλυτα με την εκπομπή της φασματικής λυχνίας και τη γραμμή απορρόφησης Νατρίου του Ηλίου (D1,2).

Η σχετική ένταση της γραμμής του Νατρίου από το φάσμα του κομήτη είναι πολύ ισχυρότερη (κατά 3,5 φορές) συγκριτικά με το υπόβαθρο που σημαίνει ότι ο κομήτης McNaught είναι εξαιρετικά κίτρινος εξαιτίας της έντονης παρουσίας διεγερμένων ατόμων Νατρίου λόγω της θερμότητας που εκπέμπεται από τον Ήλιο. Στον κομήτη Hale-Bopp παρατηρήθηκε ασθενής γραμμή εκπομπής Na.

Η βιβλιογραφία αναφέρει ασθενή εκπομπή Νατρίου σε αρκετούς κομήτες, όχι όμως ισχυρής εντάσεως όπως παρατηρήθηκε στον κομήτη McNaught. Η εκπομπή φωτός του Νατρίου στο φάσμα του κομήτη παρατηρήθηκε και στις 11 Ιανουαρίου 2007 με δεύτερο φασματογράφο με στοιχεία: φράγμα ανάκλασης 600 γραμμές ανά χιλιοστό και ευρεία σχισμή 2 χιλιοστών (2000μm).

Ο κομήτης McNaught C/2006 P1. Διακρίνεται ο λαμπρός πυρήνας, η κόμη και η ουρά του.
Ο κομήτης McNaught C/2006 P1 σε ψευδοχρώματα.
A) η ταυτοποίηση του φάσματος λυχνίας Νατρίου με ταυτόχρονο υπόβαθρο το ηλιακό φάσμα.
B) Το ισχυρό φάσμα εκπομπής στη γραμμή του Νατρίου που προέρχεται από το φως που εκπέμπει ο κομήτης με υπόβαθρο το ηλιακό φάσμα.
Στο φάσμα εκπομπής του κομήτη διακρίνεται επίσης και ηλιακό, που προέρχεται από την ανάκλαση και τη διάχυση του ηλιακού φωτός στον πυρήνα και την κόμη του κομήτη.
C) Το γράφημα του φάσματος εκπομπής του κομήτη.
A) η ταυτοποίηση του φάσματος λυχνίας Νατρίου με ταυτόχρονο υπόβαθρο το ηλιακό φάσμα.
B) Το ισχυρό φάσμα εκπομπής στη γραμμή του Νατρίου που προέρχεται από το φως που εκπέμπει ο κομήτης με υπόβαθρο το ηλιακό φάσμα.
C) η λήψη του ηλιακού φάσματος χωρίς την προβολή του κομήτη στο διάφραγμα του φασματοσκοπίου.
D) Η ψηφιακή αφαίρεση της φωτογραφίας C από την Β (Β-C) με σκοπό την εξάλειψη του ηλιακού υποβάθρου.
E) Το γράφημα του φάσματος εκπομπής του κομήτη κατόπιν της αφαίρεσης του ηλιακού φάσματος.
Το φως που ακτινοβολεί ο κομήτης στη γραμμή του Νατρίου είναι επτά φορές ισχυρότερο από το διαχεόμενο ηλιακό φως της κόμης και του πυρήνα του κομήτη και επομένως ο κομήτης McNaught C/2006 P1 θεωρείται ένα αυτόφωτο ουράνιο αντικείμενο μετά τον Ήλιο και τα Αστέρια.