Μαγνητική ζωγραφιά

Ενώ οι παστέλ αποχρώσεις και η λεπτή υφή αυτής της εικόνας μπορεί να θυμίζουν πινελιές στον καμβά κάποιου καλλιτέχνη, στην πραγματικότητα είναι η οπτικοποίηση των δεδομένων από τον δορυφόρο Planck της ESA. Η εικόνα απεικονίζει την αλληλεπίδραση της διαστρικής σκόνης στον Γαλαξία μας και τη δομή του μαγνητικού πεδίου του Γαλαξία μας.

Μεταξύ του 2009 και του 2013, το Planck σάρωσε τον ουρανό για να εντοπίσει το αρχαιότερο φως στην ιστορία του Σύμπαντος – την κοσμική ακτινοβολία μικροκυμάτων υποβάθρου. Εντόπισε ακόμα σημαντική εκπομπή στο προσκήνιο από διάχυτο υλικό στον Γαλαξία μας η οποία παρότι αποτελεί ενόχληση για τις κοσμολογικές μελέτες, είναι πολύ σημαντική για τη μελέτη της γέννησης των άστρων και άλλων φαινομένων στον Γαλαξία μας.

Ανάμεσα στις κοντινές πηγές στα μήκη κύματος που ανιχνεύτηκαν από το Planck είναι η κοσμική σκόνη, ένα μικρό αλλά σημαντικό στοιχείο του διαστρικού μέσου που διαποτίζει τον Γαλαξία. Το φυσικό αέριο κυρίως είναι η πρώτη ύλη από την οποία σχηματίζονται τα αστέρια.

Τα διαστρικά νέφη φυσικού αερίου και σκόνης συσπειρώνονται επίσης από το μαγνητικό πεδίο του Γαλαξία, και οι κόκκοι της σκόνης έχουν μια τάση να ευθυγραμμίζουν τον μακρύτερο άξονα κάθετα προς την κατεύθυνση του πεδίου. Σαν αποτέλεσμα, το φως που εκπέμπεται από τους κόκκους της σκόνης είναι μερικώς πολωμένο – δονείται προς μια προτιμητέα κατεύθυνση – και, ως τέτοιο, θα μπορούσε να αιχμαλωτιστεί από τους ευαίσθητους στην πόλωση ανιχνευτές του Planck.

Οι επιστήμονες του συνεργατικού έργου Planck χρησιμοποιούν την πολωμένη εκπομπή της διαστρικής σκόνης για να ανακατασκευάσουν το μαγνητικό πεδίο του Γαλαξία και να μελετήσουν τον ρόλο του στην κατασκευή της δομής του Γαλαξία μας που καταλήγει στον σχηματισμό των άστρων.

Σε αυτή την εικόνα, η χρωματική κλίμακα αντιπροσωπεύει την συνολική ένταση της εκπομπής της σκόνης, αποκαλύπτοντας τη δομή των διαστρικών νεφών στον Γαλαξία μας. Η υφή βασίζεται στις μετρήσεις της κατεύθυνσης του πολωμένου φωτός που εκπέμπεται από τη σκόνη, που υποδηλώνει με τη σειρά του τον προσανατολισμό του μαγνητικού πεδίου.

Αυτή η εικόνα δείχνει την πολύπλοκη σύνδεση μεταξύ του μαγνητικού πεδίου και της δομής του διαστρικού μέσου κατά μήκος του επιπέδου του Γαλαξία μας. Συγκεκριμένα, η διάταξη του μαγνητικού πεδίου είναι πιο τακτοποιημένη κατά μήκος του Γαλαξιακού επιπέδου, όπου ακολουθεί την σπειροειδή δομή του Γαλαξία μας. Μικρά νέφη εμφανίζονται ακριβώς πάνω και κάτω από το επίπεδο, όπου η δομή του μαγνητικού πεδίου γίνεται λιγότερο κανονική.

Από αυτές και άλλες παρόμοιες παρατηρήσεις, οι επιστήμονες του Planck διαπίστωσαν πως τα νηματώδη διαστρικά νέφη είναι κατά προτίμηση ευθυγραμμισμένα με την κατεύθυνση του μαγνητικού πεδίου του περιβάλλοντος, τονίζοντας τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε ο μαγνητισμός κατά την εξέλιξη του γαλαξία.

Η εκπομπή από τη σκόνη υπολογίζεται από ένα συνδυασμό παρατηρήσεων του Planck στα 353, 545 και 857 GHz, ενώ η κατεύθυνση του μαγνητικού πεδίου βασίζεται στα δεδομένα πόλωσης του Planck στα 353 GHz.

ESA