Ο αστεροειδής Δίμορφος άλλαξε σχήμα και τροχιά μετά το DART

Μετά την επιτυχημένη πρόσκρουση του σκάφους DART (Double Asteroid Redirection Test) στον αστεροειδή Δίμορφο, δορυφόρο του αστεροειδούς Δίδυμου, μια νέα δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό The Planetary Science Journal, μελετά την αλλαγή στο σχήμα και την τροχιά του αστεροειδούς.

Η πρόσκρουση έγινε στις 26 Σεπτεμβρίου 2022, σε απόσταση 11 εκατομμυρίων χιλιομέτρων μακριά από τη Γη, με το σκάφος DART να συγκρούεται με τον αστεροειδή, διαμέτρου 170 μέτρων, αποτελώντας μια επιτυχημένη δοκιμή πλανητικής άμυνας ενάντια σε δυνητικά επικίνδυνους αστεροειδείς.

Πριν την πρόσκρουση, ο Δίμορφος είχε ένα σχεδόν συμμετρικό πεπλατυσμένο σφαιροειδές σχήμα και μια κυκλική τροχιά 11 ωρών και 55 λεπτών σε απόσταση 1.189 μέτρων από τον Δίδυμο

Σύμφωνα με την δημοσίευση, η τροχιά του δεν είναι πλέον κυκλική, ενώ η διάρκεια της μίκρυνε κατά 33 λεπτά και 15 δευτερόλεπτα. Επιπλέον, το σχήμα του αστεροειδούς άλλαξε σε ένα «τριαξονικό ελλειψοειδές», περίπου σαν ένα στενόμακρο καρπούζι, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της δημοσίευσης, Shantanu Naidu.

Η ομάδα του Naidu χρησιμοποίησε τρεις πηγές δεδομένων στο μοντέλο τους για να συμπεράνει τι συνέβη στον αστεροειδή μετά την σύγκρουση.

Ο Δίμορφος 11 δευτερόλεπτα πριν την πρόσκρουση
Η αλλαγή στο σχήμα του Δίμορφου

Η πρώτη πηγή ήταν οι εικόνες από το σκάφος, καθώς αυτό πλησίαζε τον Δίμορφο, μέσω των οποίων μετρήθηκε η απόσταση των δύο σωμάτων και οι διαστάσεις τους.

Η τελευταία ολοκληρωμένη εικόνα της επιφάνειας, 2 δευτερόλεπτα πριν την πρόσκρουση

Η δεύτερη πηγή ήταν το ραδιοτηλεσκόπιο Goldstone, το οποίο μέτρησε, μέσω ραδιοκυμάτων, την θέση και την ταχύτητα του Δίμορφου σε σχέση με τον Δίδυμο, μετά την πρόσκρουση. Οι παρατηρήσεις του ραδιοτηλεσκοπίου έδειξαν ότι οι συνέπειες της πρόσκρουσης ξεπέρασαν κατά πολύ τις αρχικές προσδοκίες.

Η τρίτη και σημαντικότερη πηγή ήταν οπτικές παρατηρήσεις επίγειων τηλεσκοπίων και καταγραφή της καμπύλης φωτεινότητας των δύο σωμάτων, όπου ήταν εμφανής η αλλαγή στην κίνηση του Δίμορφου, μέσω των αμοιβαίων αποκρύψεων και εκλείψεων των δύο σωμάτων.

Η εξέλιξη του νέφους της σύγκρουσης από το VLT

Εξέλιξη της τροχιάς

Αμέσως μετά την πρόσκρουση, μειώθηκε η απόσταση μεταξύ των δύο σωμάτων, και η τροχιακή περίοδος του Δίμορφου μειώθηκε κατά 32 λεπτά και 42 δευτερόλεπτα.

Στις επόμενες εβδομάδες, η τροχιακή περίοδος συνέχισε να μειώνεται, καθώς ο Δίμορφος έχανε αργά υλικό από την επιφάνειά του, καταλήγοντας σε μια περίοδο 11 ωρών, 22 λεπτών και 3 δευτερολέπτων, δηλαδή 33 λεπτά και 15 δευτερόλεπτα μικρότερη από την περίοδο πριν την πρόσκρουση, με μια ακρίβεια 1,5 δευτερολέπτων.

Ο Δίμορφος κατέληξε σε μια τροχιά με μέση απόσταση από τον Δίδυμο τα 1,152 μέτρα, περίπου 37 μέτρα λιγότερα από την προηγούμενη τροχιά του.

Τα αποτελέσματα της μελέτης και η παρατήρηση του νέφους υλικών που εκτοξεύτηκε μετά την πρόσκρουση του DART, δείχνουν ότι ο Δίμορφος είναι ένα χαλαρό συνονθύλευμα υλικών, παρόμοιος με τον αστεροειδή Bennu.

Η μελλοντική αποστολή Hera της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας, με ημερομηνία εκτόξευσης τον Οκτώβριο του 2024, θα ταξιδέψει έως τον Δίδυμο και τον δορυφόρο του και θα μελετήσει λεπτομερώς το σύστημα και τις συνέπειες της πρόσκρουσης του DART.